Գյուղատնտեսության առջև ծառացած խնդիրների լուծման, մրցունակության բարձրացման տեսանկյունից, առանձնահատուկ կարևորվում է գյուղատնտեսությունում տնտեսվարողների համատեղ գործունեությունը, մասնավորապես` կոոպերատիվների ձևավորման միջոցով:

Կոոպերացիայի խթանման քաղաքականու­թյունն ագրարային ոլորտում վարվող պետական քաղաքականության կարևոր բաղկացուցիչներից է: Վերջինիս մասին են վկայում գյուղատնտեսության ոլորտի պետական քաղաքականության հիմքում դրված մի շարք ուղենշային ծրագրային փաստաթղթերը: Դրանցից են ՀՀ կառավարության 2019 թվականի փետրվարի 8-ի N 65-Ա որոշմամբ հաստատված ՀՀ կառավարության ծրագիրը, ՀՀ կառավարության 2014 թվականի մարտի 27-ի N 442-Ն որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետության 2014-2025 թթ. հեռանկարային զարգացման ռազմավարական ծրագիրը, 2019 թվականի դեկտեմբերի 19֊ի կառավարության N 1886-Լ որոշմամբ հաստատված ՀՀ գյուղատնտեսության ոլորտի տնտեսական զարգացումն ապահովող հիմնական ուղղությունների 2020-2030 թվականների ռազմավարությունը:

Իրավա-օրենսդրական դաշտ

Սպառողական կոոպերատիվ («Սպառողական կոոպերացիայի մասին» ՀՀ օրենք, «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգիրք»),

Գյուղատնտեսական կոոպերատիվ («Գյուղատնտեսական կոոպերատիվների մասին» ՀՕ-190-Ն ՀՀ օրենք),

Գյուղատնտեսական կոոպերատիվների անդամների ռեեստրի վարման կարգը և պահանջները (ՀՀ կառավարության 2016 թվականի նոյեմբերի 18-ի N 1187-Ն որոշում)

Տեղեկատվական նյութեր

«Գյուղատնտեսական կոոպերատիվներ /«Միասին աշխատելու օգուտն ու հմայքը» գրքույկ` ԵՀԳԳԶԾ/ENPARD ծրագրի» Տեխնիկական օժանդակություն

«Կոոպերատիվ մարկետինգ» ուսուցման ձեռնարկ

Հաճախ տրվող հարցեր

2023 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ հանրապետությունում գործում է գյուղատնտեսական տարբեր ուղղվածություն ունեցող շուրջ 491 գյուղատնտեսական և գյուղատնտեսությունում գործունեություն իրականացնող սպառողական կոոպերատիվ, որից՝ 147-ը (30%)՝ գյուղատնտեսական, 344-ը (70%)՝ սպառողական:

Կոոպերատիվների գործունեության հիմնական ուղղություններն են՝ բուսաբուծություն, անասնաբուծություն, խառը գյուղատնտեսություն, պտղաբուծություն, բանջարաբուծություն, հացահատիկային մշակաբույսերի աճեցում, կաթի մթերում ու հավաքագրում, մեղվաբուծություն, գյուղատնտեսական տեխնիկայի միջոցով ծառայությունների մատուցում, արոտավայրերի կառավարում:

ՀՀ-ՈՒՄ ԳՈՐԾՈՂ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԿՈՈՊԵՐԱՏԻՎՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՈՒՂՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԿՈՈՊԵՐԱՏԻՎՆԵՐԻ ԲԱՇԽՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆՆ ԸՍՏ ՄԱՐԶԵՐԻ
Հանրապետությունում գյուղատնտեսական կոոպերացիայի խթանման

Բնագավառում առանձնակի կարևորվում է.

1․ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության համակարգմամբ իրականացվող պետական աջակցության ծրագրերը, որոնցում հիմնականում առավել արտոնյալ պայմաններ են սահմանված գյուղատնտեսական կոոպերատիվների համար: Ծրագրերին առավել մանրամասն կարող եք ծանոթանալ այստեղ։

ՀՀ կառավարության 2020 թվականի մարտի 26-ի N 356-Լ որոշմամբ հաստատված «Կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքների չեզոքացման երկրորդ միջոցառման» շրջանակներում, մինչև 2020 թվականի դեկտեմբերի 31-ը տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքները ՀՀ կառավարության կողմից ամբողջովին սուբսիդավորվում են, և շահառուներին վարկերը տրամադրվում են 0 % տոկոսադրույքով։ Վարկի գծով տնտեսավարողի մոտ ապահովման միջոցի ոչ բավարար մակարդակի և արժույթային ռիսկի մասնակի չեզոքացման նպատակով նախատեսված է համաֆինան­սա­վոր­ման/համապարտություն հնարավորություն տարբերակված չափաքանակներով՝ 10-70 տոկոսի չափով՝ կախված վարկի (լիզինգի) նպատակից։ Համաֆինանսավորման հնա­րավորությունից օգտվելու հա­­­մար նախապայման է հանդիսանում կոոպերա­տի­վի նախագահին` համա­ֆի­նանսավորման նպա­տա­կով կազմակերպվող դասըն­թա­ցին մասնակցության ար­դյունքում տրամադրվող հա­վաս­տագիրը։

ԻՆՉՊԵ՞Ս ԿԱՐՈՂ ԵՆ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԿՈՈՊԵՐԱՏԻՎՆԵՐԸ ԴԻՄԵԼ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐԿԱՎՈՐՄԱՆ (ԼԻԶԻՆԳԻ) ԾՐԱԳՐԵՐԻՆ  

ՔԱՅԼ 1՝ Դիմում են ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն

ՔԱՅԼ 2՝ Մասնակցում են Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի կողմից կազմակերպվող դասընթացին և ստանում հավաստագիր

ՔԱՅԼ 3՝ Հավաստագրի առկայությամբ դիմում են պետական աջակցության ծրագրերին մասնակից ֆինանսական կառույցներին

2․ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության համակարգմամբ իրականացվող «Համայնքների գյուղատնտեսական ռեսուրսների կառավար­ման և մրցունակության» ծրագիրը, որի հիմնական նպատակն է բարելավել անասնապահական ուղղվածություն ունեցող բարձր լեռնային և սահմանամերձ թիրախային համայնքներում արոտավայրերի և անասնապահության համակարգերի արտադրողականությունն ու կայունությունը (հեռագնա արոտների անցանելիության ապահովում, ջրարբիացման, դեգրադացված արոտների վերականգնում), և ապահովել ընտրված բարձրարժեք ագրոպարենային արժեշղթաներում արտադրվող և շուկայահանվող արտադրանքի ծավալների աճ: Ծրագիրն, ըստ էության, միտված է նաև բնակչության բարեկեցության, ինչպես նաև բնապահպանական անվտանգության բարելավմանը:

«Համայնքների գյուղատնտեսական ռե­սուրս­­ների կառավար­ման և մրցունակության» ծրագրի (ՀԳՌԿՄ, ՀԳՌԿՄ2) շրջանակներում հիմնվել են թվով 189 «Արոտօգտագործողների միավորում» սպառողական կոո­պե­րատիվներ, որոնց գործունեության հիմնական նպատակն է արոտավայրերի կառավարման և բարելավման միջոցով բարձրացնել անասնապահության արդյունավետությունը՝ անասնապահական տնտեսությունների եկամուտները:

ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության կողմից իրականացված Եվրոպական Միության կողմից ֆինանսավորվող «Եվրո­պական հարևանության գյուղատնտեսության և գյուղի զարգաց­ման» ԵՀԳԳԶԾ (ENPARD) ծրագրի շրջանակում հիմնվել է շուրջ 52 գյուղատնտեսական կոոպերատիվ, որից 14-ը վերամշակող կոոպերատիվներ են: Շիրակի մարզի Բավրա համայնքի «Նոր հատիկ» անվանումը կրող հնդկացորենի վերամշակման կոոպերատիվը (գործարան) միավորում է 28 կոոպերատիվ, իսկ Գեղարքունիքի մարզի Ծովագյուղ համայնքի «ԱՐԾԱՓ-ՀՆԴԿԱՑՈՐԵՆ» Գ/Կ վերամշակող կոոպերատիվը՝ 6 կոոպերատիվ: Ծրագրի շրջանակում հիմնվել են չրի և խոտաբույսերի, ինչպես նաև բարձրարժեք պանրի արտադրության 6-ական արտադրամասեր: Առաջնային արտադրության կոոպերատիվներից 34-ը զբաղվում է բարձրարժեք հացահատիկային մշակաբույսերի (հնդկացորեն, ոսպ, սիսեռ, կտավատ և այլն), 4-ը՝ ոչ ավանդական մշակաբույսերի արտադրությամբ (բրոկկոլի, ծնեբեկ, ֆիզալիս և այլն):

Հայաստանում օրգանական գյուղատնտեսությունը խթանելու նպատակով ԵՄ-ի կողմից ֆինանսավորվող Օրգանական գյուղատնտեսության աջակցության նախաձեռնություն /ՕԳԱՆ/ դրամաշնորհային եռամյա ծրագրով ստեղծվել է երկու կոոպերատիվ, 4 կոոպերատիվ ստացել է գյուղատնտեսական օրգանական արտադրանքի մշակման համար նախատեսված սարքեր և սարքավորումներ, տնկարկներ և խորհրդատվություն` ագրոտեխնոլոգիաների և շուկաների վերաբերյալ:

Հայաստանում կոոպերատիվ շարժման խթանումը մեծապես կնպաստի գյուղատնտեսության ոլորտում էական առաջընթացի ապահովմանը` գյուղական բնակչության կենսամակարդակի բարձրացմանը և գյուղական բնակավայրերի զարգացմանը:

Կոոպերացիայի գաղափարի արմատավորման փորձը վկայում է, որ կոոպերատիվները Հայաստանի գյուղատնտեսության ոլորտում, լուծում են որոշակի խնդիրներ, ինչպիսիք են՝ գյուղմթերքի իրացման դժվարությունների հաղթահարումը, գյուղտեխնիկայի շահագործումը, վառելանյութերը, սերմերը, պարարտանյութերը և այլ ռեսուրսները ֆերմերի համար մատչելի դարձնելը: